To, że nazwy kubków, lamp i innych przedmiotów pochodzą z języka szwedzkiego, wiemy niemal wszyscy. Ale okazuje się, że to tylko wierzchołek góry lodowej. Bo nazwy produktów IKEA to jedyny w swoim rodzaju kulturowy manifest krajów skandynawskich.
Ostatnio szukając lampy, musiałam poprosić panią ekspedientkę o pomoc. Ale kiedy wymówiłam nazwę produktu, brzmiało to na tyle nieporadnie i bełkotliwe, że zaraz pożałowałam, że po prostu nie pokazałam jej tej nazwy w notatniku. Pewnie większość z Was miała podobny problem z nazwami. Choć może teraz będzie nam je nieco łatwiej oswoić, kiedy dowiemy się, że za każdą pojedynczą nazwą kryje się konkretna zasada.
Pracownicy działu rozwoju produktów IKEA w szwedzkim Älmhult mają ręce pełen roboty. Bo w asortymencie sklepu jest ponad 12 tysięcy różnych produktów, z których 25% każdego roku zostaje wymienione na nowe. Nie trudno domyślić się, że każdy z nich musi mieć całkowicie inną nazwę. Kiedyś były one nadawane ręcznie, teraz – rzecz jasna – są zbierane w elektronicznym katalogu, ale wciąż cały proces nadawania nazw odbywa się według ściśle określonych zasad.
Wertując słowniki i mapy
Wydaje się nam, że to przypadkowe zlepki liter. Ale w rzeczywistości jest całkiem inaczej. To istna kopalnia wiedzy o Skandynawii. Przewrotnie produkty IKEA są w większości możliwe do przetłumaczenia lub noszą nazwy własne np. miast. Oto krótkie wyjaśnienie, które pomoże nam nieco oswoić te nazwy:
Biurka i krzesła biurowe – noszą szwedzkie imiona np. Joel, Roger
Tkaniny noszą nazwy szwedzkich imion żeńskich
Akcesoria do sypialni i łazienki noszą nazwy roślin i kwiatów
Dywany mają nazwy pochodzące od miejsc w Danii
Akcesoria kuchenne – ryby, owoce, przyprawy, zioła
Regały książkowe to zawody w j. szwedzkim (np. helmsman – sternik, czy bonde – rolnik)
Przedmioty do łazienki – szwedzkie jeziora i rzeki
Kuchnie określane są szwedzkimi formami gramatycznymi
Stoły do jadalni i krzesła to nazwy miejsc w Finlandii (Stornas)
Sofy, stoliki, półki i klamki noszą nazwy miejsc w Szwecji (np. Ystad, Malmö)
Rzeczy dla dzieci to w większości nazwy zwierząt
Łóżka i szafy to nazwy miejsc w Norwegii np. Hemnes, Todalen
Ale dla mieszkańców Szwecji nazw większości produktów brzmią bardzo znajomo. To swego rodzaju zabieg psychologiczny, który nadaje dodatkową symbolikę przedmiotom. Bo jak tu nie uśmiechnąć się na myśl o regale noszącym nazwę… rolnik?