Prezydent RP i prezydent Litwy spotkali się podczas forum państw Trójmorza (Adriatyku, Bałtyku i Morza Czarnego, tzw. ABC), które w czwartek rozpoczęło się w Dubrowniku.
Przesmyk suwalski to kilkudziesięciokilometrowy odcinek granicy polsko-litewskiej w sąsiedztwie obwodu kaliningradzkiego i Białorusi. Polski prezydent pytany na konferencji prasowej o ochronę i plany wobec przesmyku suwalskiego odparł: „Przesmyk jest chroniony, polskie wojsko chroni przesmyk, także i wojska litewskie chronią przesmyk, to jest naturalne, bo to nasza granica”.
Powiedział, że na ten temat rozmawiał z prezydent Litwy. „Jesteśmy zgodni, że to miejsce ma walor strategiczny i przy planowaniu wszelkiej logistyki związanej z funkcjonowaniem i polskiego, i litewskiego wojska, także związanej z obecnością wojsk sojuszniczych, ten aspekt strategiczny powinien być uwzględniany” – podkreślił.
Dodał, że jest to kwestia logistyki wojskowej, „uwzględnienia wszystkich elementów o charakterze militarnym, planowania militarnego, narad, które trzeba odbyć z ekspertami, czyli z przedstawicielami armii, i na spokojnie to zaplanować”.
W połowie sierpnia dowódca sił lądowych USA w Europie generał Ben Hodges zapowiedział, że w kwietniu 2017 r. w ramach wojsk, które NATO wyśle na wschodnią flankę, do Polski przybędzie amerykański batalion. Prawdopodobnie w lutym rozpocznie się rotacyjna obecność brygady pancernej.
Na szczycie NATO w Warszawie na początku lipca sojusznicy zdecydowali o wzmocnionej wysuniętej obecności wojskowej na wschodniej flance Sojuszu przez rozmieszczenie czterech batalionowych grup bojowych liczących po około 1000 żołnierzy w Polsce i krajach bałtyckich.
Każdy batalion będzie miał tzw. państwo ramowe, odpowiedzialne za wystawienie większości sił i dowodzenie całością. W przypadku Polski taką rolę będą pełnić Stany Zjednoczone. Ponadto w naszym regionie ma się znaleźć pancerna brygadowa grupa bojowa USA. Jak zapowiadał prezydent Barack Obama, jej dowództwo znajdzie się w Polsce.
Prezydencki minister Krzysztof Szczerski na czwartkowym briefingu prasowym poinformował dziennikarzy, że Duda i Grybauskaite rozmawiali o bezpieczeństwie regionalnym, implementacji decyzji szczytu NATO oraz reformach UE.
„Polska i Litwa są zdeterminowane, by do implementacji decyzji szczytu NATO doprowadzić” – powiedział Szczerski po spotkaniu. Rozmowy szefów państw dotyczyły także obecności wojsk amerykańskich w Polsce – dodał. Zaznaczył, że obie strony zgodziły się, że jest ona ważna dla bezpieczeństwa całego regionu i przesmyku suwalskiego.
Podkreślił, że oba kraje przykładają dużą wagę do koordynacji stanowisk Grupy Wyszehradzkiej, krajów bałtyckich i nordyckich w sprawie reformy Unii Europejskiej. „Ważne, by z tej części Europy wyszły propozycje, które będą nadawały kształt UE po Brexicie” – powiedział Szczerski.
Poinformował, że Duda poruszył także kwestie mniejszości polskiej na Litwie, organizacji szkolnictwa, edukacji.
„Była dyskusja o połączeniach energetycznych między krajami bałtyckimi i Polską” – dodał minister.
„Cieszymy się, że wszystkie kraje, które były zaproszone, odpowiedziały na takim szczeblu, na którym pewnie było to organizacyjnie i technicznie możliwe” – powiedział Szczerski pytany o nieobecność niektórych prezydentów zaproszonych na forum państw Trójmorza.
Dopytywany o czwartkową wizytę premiera Słowacji Roberta Fico w Moskwie zaznaczył: „Ważne jest to, że do tej pory Europa Środkowa w wymiarze najwęższym, czyli Grupa Wyszehradzka, szerszym, czyli państwa wschodniej flanki, najszerszym, czyli ABC, nie pokazała żadnego śladu ani przykładu podziału wewnętrznego w kluczowym problemie, czy to dotyczy bezpieczeństwa, czy przyszłości Europy, czy polityki migracyjnej”.
Duda z prezydent Chorwacji Kolindą Grabar-Kitarović otworzył w czwartek forum państw Trójmorza: „Wzmacnianie Europy: budowanie połączeń między Północą i Południem”.
W forum biorą udział przedstawiciele 12 państw Europy Środkowo-Wschodniej. Oprócz prezydenta RP, prezydent Chorwacji i prezydent Litwy są to prezydenci: Węgier Janos Ader, Słowenii Borut Pahor i Bułgarii Rosen Plewnelijew. Swoich przedstawicieli w randze ministrów lub wiceministrów na forum mają także prezydenci Czech, Rumunii, Słowacji, Austrii, Estonii i Łotwy.
Rozmowy i panele tematyczne dwudniowego forum dotyczą m.in. współpracy w zakresie infrastruktury energetycznej i transportowej. (PAP)
Z Dubrownika Katarzyna Nocuń (PAP)
kno/ ulb/ mc/ jbr/