Zastanawiasz się, czy kawa rozpuszczalna może powodować problemy ze zdrowiem? Wokół tego popularnego napoju narosło wiele mitów. W tym poradniku rozwiewamy wszelkie wątpliwości. Poznaj najważniejsze informacje!
Spis treści
Czym jest kawa rozpuszczalna?
To jeden z rodzajów kawy, który przyjął formę osuszonego ekstraktu do rozpuszczenia w wodzie. Podstawowym surowcem są charakterystyczne również dla klasycznego napoju ziarna kawowców, które pozbawia się łupin, a następnie praży. Później ziarna są mielone i poddawane ekstrakcji ciśnieniowej w temperaturze 175 °C. Ekstrakt zagęszcza się metodą odparowywania lub częściowej liofilizacji. Natomiast otrzymany koncentrat ulega procesowi suszenia.
Odpowiednie metody produkcji sprawiają, że napój charakteryzuje się długim terminem przydatności do spożycia, a do jego przygotowania wystarczy gorąca woda. Znakomity aromat i łagodny smak sprawiają, że kawa rozpuszczalna stanowi dziś stały element diety milionów ludzi na całym świecie.
Popularna rozpuszczalna ma bardzo długą historię, która sięga końca XIX wieku. Już w 1891 roku David Strang uzyskał patent na tzw. rozpuszczalny proszek kawowy, który sprzedawał pod szyldem „Strang’s Coffee”. Następnie ekstrakt opatentowała firma R. Paterson & Son. Natomiast na początku XX stulecia Japończyk Satori Kato rozsławił napój w Chicago. Kawa instant szybko przywędrowała do Europy i do dziś cieszy się olbrzymim zainteresowaniem. Jej popularność wynika także z niskiej ceny – kosztuje zdecydowanie mniej, niż kopi luwak – najlepsza i najdroższa kawa na świecie.
Właściwości kawy rozpuszczalnej
Czas przyjrzeć się faktom i rzucić okiem na skład kawy rozpuszczalnej. Wówczas, będziemy mogli odpowiedzieć na pytanie o jej ewentualną szkodliwość. Przekonaj się, czym tak naprawdę charakteryzuje się ten znany napój.
Dobra wiadomość na sam początek. Otóż kawa instant ma mniej cholesterolu niż popularna mała czarna z ekspresu czy czarna kawa po turecku. Ponadto nie zawiera diterpenów, zatem nie wpływa na gospodarkę lipidową. Jest więc bezpieczna dla wszystkich osób, które walczą z wysokim poziomem cholesterolu.
Na korzyść kawy rozpuszczalnej przemawia również większa ilość składników mineralnych w porównaniu z naturalnym odpowiednikiem. Mowa tu o wapniu, cynku, manganie czy magnezie. Niestety jest również druga strona medalu – zawartość metali ciężkich w postaci glinu i niklu.
Ponadto należy zwrócić uwagę na ilość kofeiny. W kawie rozpuszczalnej jest jej mniej, przez co napój charakteryzuje się nieco lżejszym smakiem. Nadal jednak należy zachować umiar, gdyż zbyt duża ilość kawy może przyczynić się do poważnych problemów zdrowotnych. Natomiast dawka śmiertelna pobudzającego związku wynosi 10 g, co przekłada się na… 154 filiżanki kawy rozpuszczalnej dziennie.
Naturalna kawa rozpuszczalna charakteryzuje się wyższą zawartością cennych antyoksydantów niż zwyczajna kawa, o czym mówią badania naukowe. Warto jednak zaznaczyć, że działanie tych związków słabnie po dodaniu mleka do napoju, a dla wielu kawoszy tradycyjny smak jest zdecydowanie zbyt intensywny.
Kolejny ważny punkt to obecność szczawianów w składzie. Jest ich nawet dwa razy więcej niż w naturalnej odmianie napoju i niemal tyle, ile w czarnej herbacie. Właśnie dlatego spożywania kawy rozpuszczalnej nie zaleca się osobom z chorobami nerek oraz układu moczowego. Wiąże się to z ryzykiem występowania kamicy nerkowej bądź szczawianowej.
Ponadto kawa instant zawiera hydroksymetylofurfural (HMF). To związek, który powstaje w reakcji Maillarda, a ta zachodzi w produktach, które poddawane są obróbce termicznej. Zdaniem niektórych badaczy HMF może przyczyniać się do powstawania nowotworów. Natomiast inni przypisują mu działanie terapeutyczne przy tych groźnych chorobach. Jaka jest prawda? Dziś możemy jedynie czekać na kolejne doniesienia ekspertów, gdyż na razie opinie są rozbieżne.
To oczywiście tylko najważniejsze właściwości tego cenionego napoju. Wbrew pozorom kawa naturalna od rozpuszczalnej różni się pod kątem zawartości wielu związków. Na te aspekty powinni zwrócić uwagę osoby, które zmagają się z różnymi schorzeniami i muszą przestrzegać rygorystycznych norm dietetycznych.
Kawa instant – wpływ na zdrowie
Czy ta forma kawy jest niezdrowa? Otóż spożywanie napoju ma zarówno pozytywne, jak i negatywne działanie na organizm. Kluczowym aspekt stanowi więc częstotliwość sięgania po filiżankę. Umiarkowane spożycie nie niesie za sobą ryzyka i jest w pełni bezpieczne, o ile nie zmagasz się z niektórymi schorzeniami.
Dokładnie to samo można powiedzieć o kawie naturalnej, której działanie poddawane było wielu badaniom, a te okazały się bardzo obiecujące. Jednak pojawiają się opinie, że prozdrowotne korzyści nie obejmują kawy rozpuszczalnej, gdyż to produkt chemiczny i pozbawiony wartości odżywczych. Nie jest to prawdą, o ile sięgniesz po wysokiej jakości produkty. Takie głosy mogą wynikać z obecności popularnych napojów mlecznych na rynku, które faktycznie są szkodliwe, lecz z kawą nie mają wiele wspólnego.
Pamiętaj, że kawa rozpuszczalna stanowi wysuszony ekstrakt z kawy mielonej. Ponadto możesz ją przechowywać przez długi czas, a napój po przygotowaniu nie utraci cennych właściwości smakowych i zachowa swój znakomity aromat.
Skład kawy obejmuje kofeinę, kwasy organiczne, olejki eteryczne czy związki fenolowe. Przy czym tych ostatnich jest więcej w przypadku wariantu rozpuszczalnego. Można to wyczuć przez dosyć cierpki i gorzki smak. Chociaż kawa rozpuszczalna zawiera akrylamid, o wiele więcej tej szkodliwej substancji znajduje się w papierosach, chipsach czy frytkach podanych na gorąco.
Kawa rozpuszczalna a napój kawowy
Czy zdrowa kawa dostępna jest w polskich sklepach? Tak, lecz należy unikać napojów typu
3 w 1, gdyż te zawierają wysoką ilość cukru oraz wiele szkodliwych substancji. Kawy rozpuszczalnej może być tu zaledwie ok. 10%. Syrop glukozowy, utwardzony tłuszcz roślinny, tłuszcz palmowy, mleko w proszku, emulgatory, regulatory kwasowości, stabilizatory, substancje przeciwzbrylające czy sztuczne aromaty sprawiają, że nie da się tej mieszanki nazwać kawą.
Skład takich napojów kawowych jasno wskazuje, że to bardzo złe rozwiązanie dla diety. Ponadto regularne spożywanie tychże mieszanek może zwiększać ryzyko występowania wielu bardzo poważnych chorób. Tymczasem wystarczy przygotować zwyczajną kawę, dodać mleka i nieco przypraw (np. kakao, cynamon czy wanilię), aby znaleźć zdrowszą alternatywę.
Nie jest tajemnicą, że naturalna kawa rozpuszczalna przy optymalnym spożyciu może mieć pozytywne działanie. Ponadto zapewnia solidną dawkę energii i doskonale komponuje się z różnymi deserami. Będzie dużo lepszym rozwiązaniem od pełnych sztucznych dodatków napojów. Kawa może być zdrowa! Wystarczy tylko stawiać na roztropne decyzje zakupowe.
Jaką kawę rozpuszczalną warto wybrać?
Dziś w sklepach możesz znaleźć przeróżne warianty kawy rozpuszczalnej, które różnią się właściwościami. Mowa tu o strukturze, formie, kolorze, a także odmianie ziaren. Kawy rozpuszczalne dzielą się na 3 podstawowe warianty.
- Kawa rozpuszczalna liofilizowana – ziarenka mogą rozmiarem przypominać drobny żwirek. Produkt uzyskuje się przez proces liofilizacji, który obejmuje suszenie ekstraktu.
- Kawa rozpuszczalna aglomeryzowana – charakteryzuje się drobniejszym ziarnem od kawy liofilizowanej. Można ją kupić w formie, która przypomina mokry piasek. To efekt suszenia zaparzonych z ekstraktu ziaren w bardzo wysokiej temperaturze, (nawet 300 °C).
- Kawa rozpuszczalna suszona metodą rozpyłową – przygotowywana w ten sam sposób jak aglomeryzowana. Charakteryzuje się formą bardzo drobno zmielonego proszku.
Która z tych propozycji wyróżnia się najlepszym smakiem? Bariści jednoznacznie wskazują na kawę liofilizowaną, gdyż proces jej produkcji wolny jest od ubytków składników oraz cennych wartości odżywczych. Wiele zależy jednak od sposobu zaparzenia czy ewentualnych dodatków.
Czy warto pić kawę rozpuszczalną?
Jeżeli uwielbiasz intensywny smak napoju z ziaren kawowca, a jednocześnie chcesz odzyskać tak potrzebną na co dzień energię, kawa rozpuszczalna będzie strzałem w dziesiątkę. Pamiętaj jednak, aby spożywać ją z umiarem z uwagi na zawartość kofeiny czy szczawianów. Ponadto unikaj napojów mlecznych typu 3 w 1, które tylko laikom mogą przypominać dobrej jakości produkt.
