Muzyka klezmerska, to inaczej muzyka żydowska. Najstarsze o niej wzmianki sięgają końca II tysiąclecia p.n.e i są powiązane z obrzędami charakterystycznymi dla tej religii. Jak klezmerska nuta przedstawiana i odbierana jest dzisiaj? Zupełnie inaczej!
Muzykę klezmerską określa się dzisiaj mianem muzyki rozrywkowej. W drugiej połowie XVIII wieku – dzięki działalności żydowskich muzykantów – brzmienia te opuściły mury świątyń i zaczęły swą wędrówkę po świecie. Początkowo, muzyka klezmerska wykonywana była głównie na trąbce, instrumentach perkusyjnych, harfie oraz lirze. W późniejszych latach, do zestawu instrumentów najpiękniej oddających charakter tych brzmień, dołączono charakterystyczne skrzypce, klarnet i kontrabas.
liryka-liryka.blogspot.com
Klezmerzy cieszyli się ogromnym powodzeniem na dworach, gdzie zapraszano ich do uświetniania swoją grą najważniejszych uroczystości: wesel, wystawnych przyjęć czy innych okoliczności, wymagających oprawy muzycznej. Rzadko kiedy zdarzało się, aby muzyk żydowski zostawał nim z przypadku – najczęściej, umiejętności te przechodziły z pokolenia na pokolenie. Podobnie jak instrumenty, które pozwalały te talenta realizować!
W miarę upływu czasu, kolejne pokolenia muzyków klezmerskich przyczyniły się do powstania kilkunastu odmian tego gatunku muzycznego. Wszystkie z nich – zarówno te bardziej religijne, jak i zupełnie kojarzące się z jazzem i muzyką współczesną – łączy wyjątkowy klimat i te same instrumenty. Oczywistym jest, że po II wojnie światowej najwięcej klezmerów działało w Stanach Zjednoczonych. Musiał minąć odpowiedni czas, by muzyka żydowska odrodziła się na terenie Europy i – co najważniejsze – Polski.
Oto reprezentanci muzyki klezmerskiej, których warto znać.
Spis treści
MATISYAHU
Jeden z tych artystów, którzy otwarcie przyznają się do swojego pochodzenia i nie wahają się szerzyć w swojej twórczości treści związanych z religią. Muzyk reggae, wokalista, raper i beatboxer. Artysta, którego twórczość jest idealnym przykładem na to, jak wielką ewolucję zaliczyła muzyka klezmerska – niekiedy trudno doszukać się w jego muzyce charakterystycznych dla muzyki żydowskiej brzmień, jednak bez wątpienia jest w niej mnóstwo tekstowych odniesień.
KLEZMAFOUR
Polski zespół, którego członkowie pochodzą kolejno z Lublina, Białegostoku i Warszawy. Grupa zyskała sporą popularność, dzięki udziałowi w polskiej edycji programu Mam Talent. Mają na swoim koncie 3 płyty, z czego ostatnią nagraną we współpracy z orkiestrą symfoniczną Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie. Klezmafour brał udział w ogromnej ilości festiwali i przeglądów muzyki klezmerskiej na całym świecie – w każdym miejscu muzycy przyjmowani są bardzo entuzjastycznie.
BESTER QUARTET (kiedyś THE CRACOW KLEZMER BAND)
Założona w 1997 roku grupa, która w swojej twórczości łączy elementy muzyki klezmerskiej z… jazzem! Jak to często bywa, zespół jest bardziej znany poza granicami naszego kraju. Wszystkie dotychczasowe albumy, Bester Quartet nagrał w USA, w znanej jeśli chodzi o muzykę klezmerską wytwórni, Tzadik. Grupa do tej pory koncertowała w Polsce, USA, Wielkiej Brytanii, Tajwanie, Hiszpanii, Czechach, Słowacji, Finlandii, Włoszech, Estonii, Francji, Rosji, Ukrainie, Białorusi, Serbii, Bułgarii, Węgrzech, Mołdawii, Rumunii, Szwecji, Szwajcarii, Austrii, Belgii, Holandii, Niemczech oraz Kanadzie. Czy w ich przypadku trzeba pisać coś jeszcze?…
AMSTERDAM KLEZMER BAND
To założony w 1997 roku, holenderski zespół, który łączy w swojej twórczości gatunki takie jak ska, jazz, gypsy, hip-hop z muzyką klezmerską i bałkańską. Od momentu powstania, zespół Amsterdam Klezmer Band nagrał aż 11 płyt i zagrał ponad 1000 koncertów – odwiedził większość krajów w Europie, ale występował także w Brazylii, Meksyku, Korei czy Hong Kongu. Z wszystkich przedstawionych propozycji, to chyba w twórczości tej grupy można wyczuć najbardziej wyczuwalny, klezmerski charakter oraz niespotykaną umiejętność łączenia go z muzyką miejską.
Znacie inne klezmerskie zespoły? Dajcie znać w komentarzu!