Włoska mafia – to hasło często rozpala wyobraźnię. A to za sprawą literatury i filmów, które poruszały tę tematykę. Ojciec Chrzestny, Sto Kroków czy serial Gomorra to dzieła, które pokazują jak działały te organizacje. Jednak nie są to wytwory wyobraźni autorów, tylko często historie z życia wzięte. Włoska mafia na stałe weszła już do historii, przekonaj się, jak powstały i w jaki sposób działały największe gangi pochodzące z tego kraju.
Spis treści
Jak powstała mafia sycylijska?
Cosa Nostra – to nazwa, która pewnie obiła Ci się o uszy. Te dwa słowa opisują jedną z największych organizacji mafijnych na świecie. A jej początki sięgają początków XX wieku. Zresztą samo słowo mafia we Włoszech pojawiło się już w XIX wieku. Historycy podają, że już w 1865 roku w depeszy pojawiło się to słowo, które miało określać tajne stowarzyszenie przestępcze.
Tego typu organizacje powstały na Sycylii nie bez powodu. Otóż to właśnie ta wyspy była przez lata określana jako ziemie niczyje. Wgłębiając się w historię tego terenu można zobaczyć, że na przestrzeni lat, wiele różnych ludów zawłaszczało sobie właśnie Sycylię i wykorzystywało tamtejszych mieszkańców do ciężkiej, często niewolniczej pracy.
I to właśnie był powód, dlaczego właśnie na tym terenie powstała organizacja mafijna. Mieszkańcy tych terenów czuli się opuszczeni przez władze kraju i nie mieli u kogo szukać pomocy. Po przyłączeniu wyspy do Włoch w XIX wieku ludność zamieszkująca te tereny była ignorowana przez bogatą północ. Chłopi z Sycylii nadal byli wyzyskiwani, tylko tym razem poborców podatkowych związanych z Królestwem Włoch. Ze swoimi problemami zwracali się do mafiosów, którzy często w brutalny, aczkolwiek bardzo skuteczny sposób załatwiali ich problemy. O sposobach działania członków tego typu organizacji przekonasz się też oglądając gangsterskie filmy na faktach.
Cosa Nostra – włoska mafia w USA
Bezpardonowość w działaniu i wysoka skuteczność w osiąganiu celów – tym mogła się poszczycić włoska mafia. Nazwa pierwszej i największej organizacji to Cosa Nostra, czyli wspólna sprawa. To też doskonale opisuje historię oraz istotę działania tej organizacji. Powstała ona po to, żeby zrzeszać ludzi, którzy działają jak rodzina i zgodnie ze swoimi zasadami. A te były dość specyficzne. Członek klanu, czyli jednostki podlegającej pod mafię musiał przejść przez rytuał, którym było uczestnictwo w morderstwie. W ten sposób organizacja wykluczała możliwość przyjęcia w swoje szeregi policjanta. Członek rodziny nie mógł być też spokrewniony z policjantem lub prawnikiem.
Jedną z zasad Cosa Nostry była też omerta, czyli zmowa milczenia. Członkowie mafii musieli też unikać spożywania narkotyków oraz alkoholu. Sycylijczycy, którzy wstępowali do klanu byli określani ludźmi honoru.
Bieda i brak perspektyw sprawiały, że mnóstwo Sycylijczyków decydowało się na emigrację do USA. To właśnie w tym kraju szukali sposobu na lepsze życie. Wielu Włochów decydowało się wtedy na działalność mafijną. Początkowo musieli walczyć z gangami irlandzkimi oraz żydowskimi, jednak dość szybko wypracowały sobie mocną pozycję w Ameryce. Dochodziło do sytuacji, gdy w takich miastach jak Chicago czy Nowy Jork więcej do powiedzenia mieli mafiosi niż urzędnicy. Największy rozwój organizacji przestępczych nastąpił w czasach prohibicji. Wtedy bossowie mafii budowali swoje majątki i rozwijali działalność. W latach 60. XX wieku mafie zajmowały się handlem bronią, później też narkotykami. Przez wiele lat też przemysł filmowy oraz hazard były w rękach klanów z Włoch.
Jednym z najbardziej znanych bossów mafii sycylijskiej był Vito Cascio Ferro, który urodził się w 1862 roku w Palermo. Mafia w tamtym czasie jeszcze nie działała na takich zasadach jak później, to właśnie on jest odpowiedzialny za jej stworzenie. Pod koniec XIX wieku musiał uciekać ze swojej rodzinnej Sycylii, w obawie przed schwytaniem przez policję.
Wyemigrował do USA, gdzie również prowadził działalność mafijną. Ze Stanów również musiał uciekać po kilku latach, co jednak nie przeszkodziło mu w podporządkowaniu Czarnej Ręki, czyli stowarzyszenia włoskich gangów działających w USA. Vito Cascio Ferro jest określanym pierwszym w historii Capo di tutti capi, czyli szef wszystkich szefów. Był on odpowiedzialny za śmierć m.in. Josepha Petrosina, detektywa z Nowego Jorku, który tropił mafiosów z Włoch.
Vito Cascio Ferro został schwytany w 1929 roku. Wcześniej namaścił na swojego następcę Salvatore Maranzano, który miał stanąć na czele mafii amerykańskiej. Plan ten nie wypalił, ponieważ został on zastrzelony we wrześniu 1931 roku. Sam Cascio Ferro również nie poprowadził włoskiej mafii, ponieważ zmarł w więzieniu w Uccardone w 1932 roku. Podobny los, kilkadziesiąt lat później spotkał kilku największych szefów polskiej mafii.
Zobacz też nasz artykuł na temat polskich filmów o mafii.
Mafia sycylijska nadal działała przez kolejne lata. Jej działania stawały się coraz bardziej brutalne. Największymi przeciwnikami Cosa Nostry był włoskie organy ścigania. Policja i inne służby bezpieczeństwa często dokonywały aresztowań członków klanów. Jedną z najbardziej spektakularnych akcji było zatrzymanie 475 członków mafii we Włoszech w latach 80. XX wieku. Wtedy udało się skazać ponad 350 z nich, bardzo pomocne okazały się zeznania Tomasso Buscetty, który był bossem mafii i postanowił wyjawić sekrety gangu. Sędziowie w tych procesach, czyli Giovani Falcone i Paolo Borsellino zostali zamordowani w zamach w 1992 roku.
Organizacje tego typu nadal działają na zapomnianej wyspie, jak określana jest Sycylia. Mafia na tym obszarze funkcjonuje i to nie tylko w Palermo, ale też w innych zakątkach.
Mafia Kalabryjska
Mafia we Włoszech to nie tylko wywodząca się z Sycylii Cosa Nostra. Jedną z większych organizacji przestępczych jest ’Ndràngheta, która wywodzi się z Kalabrii, czyli regionu na południu Italii. Przez wiele lat była ona uważana jako podrzędna część organizacji sycylijskich, jednak szczególnie w XXI wieku zyskała na znaczeniu i stała się najpotężniejszym gangiem na Półwyspie Apenińskim.
Początki organizacji sięgają czasów zjednoczenia Włoch. Podobnie jak Sycylia, Kalabria również była wykorzystywana przez bogatą północ. Biedni chłopi z południa byli wykorzystywani przez swoich panów. Nie mając pomocy ze strony państwa, zwracali się do formujących się organizacji przestępczych, które wzbogacały się na napadach i rabunkach dokonywanych na panach ziemskich.
’Ndràngheta przez lata ograniczała się do działania na terenie Kalabrii i nie wykraczała poza ten teren. Zresztą na przełomie XIX i XX wieku nie działała nawet pod tą nazwą. Dopiero później ta nazwa stała się bardziej popularna. To, co wyróżniało tę organizację spośród innych, były ścisłe struktury mafii. Zresztą w jej szeregi mogli trafić tylko członkowie rodzin, co sprawiało, że więzy były naprawdę mocne.
Mafia kalabryjska zaczęła zyskiwać na znaczeniu w latach 70. XX wieku. Wtedy w wyniku porachunków gangów zginęło kilkuset członków mafii we Włoszech. ’Ndràngheta zaczęła dokonywać porwań dla okupu bogatych biznesmenów z północy kraju. Następnie w latach 90. mafia kalabryjska zajęła się handlem kolumbijskiej kokainy. Mafia działała już nie tylko w Kalabrii, ale też swoimi mackami sięgała do krajów Ameryki Łacińskiej, USA i Kanady.
Dochody tej organizacji w 2007 roku określano na poziomie około 40 miliardów €. Większość z niego była zdobyta na handlu narkotykami. Włoskie organy ścigania starały się w pierwszej dekadzie XXI wieku walczyć z ’Ndrànghetą, dzięki czemu kilkudziesięciu członków zostało schwytanych. Organizacja jednak nadal funkcjonuje. Dzieje się to m.in. za sprawą korupcji oraz słabości władzy na południu Włoch.
Camorra
W Kampanii, czyli kolejnym regionie południa Italii również rozwinęła się mafia. Camorra powstała już około 1820 roku. Początkowo założeniem organizacji była ochrona więźniów w neapolitańskich więzieniach przed innymi gangami. Członkowie tych grup już na wolności często dokonywały rabunków, które miały przekonać okradzionych o tym, że potrzebują ochrony ze strony Camorry.
Podobnie jak Sycylijczycy, mieszkańcy Neapolu i okolic również musieli wyemigrować do USA. I to właśnie tam Camorra rozwinęła swoją działalność. Na początku XX wieku była jedną z większych organizacji tego typu i kontrolowała Nowy Orlean oraz Brooklyn. Przegrała jednak rywalizację z mafią sycylijską, członkowie Camorry często też wchodzili w szeregi amerykańskich gangów.
Camorra nie jest aż tak prężnie działającą organizacją jak ’Ndràngheta, czy jak kiedyś Cosa Nostra. Pomimo to, ma bardzo duże wpływy w Neapolu oraz okolicach miasta. Współcześni członkowie mafii swoje majątki budują na kontrolowaniu wywozu oraz utylizacji śmieci. Głównie przez to Neapol i jego okolice są otoczone stertami opadów, które rzadko kiedy są składowane zgodnie z przepisami.
Mafia we Włoszech to nie przeszłość, gangi dalej działają
Pomimo usilnych działań policji, przestępczość na południu Włoch nadal jest na wysokim poziomie. W Italii widać dużą przepaść porównując styl życia mieszkańców północy z osobami mieszkającymi na Sycylii, w Kalabrii czy Sycylii. To tylko sprzyja rozwojowi życia przestępczego. ’Ndràngheta czy Camorra nadal ma duży wpływ na życie społeczności lokalnej, nadal dochodzi do porachunków gangów. W ostatnich latach mocną pozycję ma też mafia nigeryjska. To wszystko sprawia, że gangi we Włoszech nadal mocno się trzymają. Warto to też brać pod uwagę podróżując na południe Italii i nie zapuszczać się do niebezpiecznych dzielnic miast.