Czy wiecie, że na Tajwanie ziemniaki sprzedawane są na sztuki, zaś w Peru rośnie aż 4 tys. odmian tej rośliny? Bez ziemniaków nie byłoby frytek ani chipsów, nie mogłyby też powstać sztandarowe dania kuchni polskiej i światowej. Na pewno często zdarza Wam się jeść te cudowne bulwy, ale czy na pewno wiecie, jaki skarb macie na talerzu?
Historia ziemniaka ma swój początek w Peru. To na tamtejszych terenach zaczęto uprawiać tę roślinę. Stało się to już około 7-10 tys. lat temu. Do Europy ziemniak zawitał za sprawą Hiszpanów w XVI wieku. Chociaż początkowo pełnił głównie funkcję rośliny ozdobnej, ludzie wkrótce docenili jego wartości odżywcze. Część badaczy twierdzi, iż bez ziemniaka nie nastąpiłby gwałtowny przyrost naturalny w XIX wieku, a niektórzy idą o krok dalej dopatrując się związku ziemniaka z rewolucją przemysłową. Jedno jest pewne – ziemniak odegrał i nadal odgrywa niebagatelną rolę dla ludzkości.
Spis treści
Tuczące? Wręcz przeciwnie!
Był czas, gdy ziemniak cieszył się złą sławą, obwiniano go bowiem o powodowanie tycia. Okazuje się, że były to jedynie krzywdzące pomówienia. Sam ziemniak stanowi lekkostrawne i mało kaloryczne pożywienie – 100 g ugotowanych bulw dostarcza około 75 kcal. Winowajcami odpowiedzialnymi za przyrost masy nie są więc same ziemniaki, a wszystkie tłuste sosy i okrasy, które im towarzyszą.
Bomba witaminowa
Ziemniak pomógł zażegnać epidemię szkorbutu, dziesiątkującą marynarzy w latach 1600-1800. Jak to się stało? Szkorbut jest skutkiem niedoboru witaminy C, która w sporych ilościach występuje m.in. w ziemniakach. Ponieważ smaczne bulwy można przechowywać o wiele dłużej, niż np. owoce, to one właśnie uratowały żeglarzy przed chorobą, stając się podstawą ich diety. Oprócz witaminy C, ziemniaki zawierają także witaminę A, C, PP, K, H oraz wspomagające metabolizm witaminy z grupy B.
Źródło cennych minerałów
Spożywając kartofle, dostarczacie organizmowi cennych składników mineralnych, takich jak odpowiedzialny za prawidłową pracę mięśni i dobrą koncentrację potas, którego niedobory mogą spowodować zmęczenie, senność oraz apatię. Innym makroskładnikiem, jaki możemy znaleźć w ziemniakach, to magnez. Pierwiastek ten stabilizuje funkcje układu nerwowego, bierze też udział w przemianie węglowodanów. Poza tym ziemniaki wzbogacają naszą dietę o fosfor, wapń i żelazo.
Podstawa diety
Ziemniaki stanowią jeden z najczęściej spożywanych produktów na świecie. Możliwości jego przygotowania są wręcz nieskończone. Najzdrowsze są kartofle gotowane, obrane bardzo cienko lub wręcz w mundurkach. Trudno jednak wyobrazić sobie życie bez ziemniaków smażonych, kopytek czy purée. Hiszpanie uwielbiają danie o nazwie tortilla de patatas, czyli omlet z ziemniakami, zaś Peruwiańczycy zajadają się papa rellena – potrawą składającą się z ziemniaczanego ciasta z farszem. Mieszkańcy Poznania natomiast tak bardzo kochają pyry (czyli kartofle w poznańskiej gwarze), że sami bywają nazywani „pyrami”.
Ziemniaki to nie tylko cudowna roślina o wielu zastosowaniach, to także – pod postacią frytek i chipsów – symbole pop-kultury. A jakie są Wasze ulubione ziemniaczane dania? A może wiecie o jeszcze innych właściwościach tej bulwy? Zapraszamy do dyskusji w komentarzach.