Pierwsze z zaplanowanego cyklu warsztatów i debat dla nastolatków odbyło się w Pałacu Prezydenckim z inicjatywy pierwszej damy RP, we współpracy z Instytutem Matki i Dziecka (IMiD) w Warszawie. Było poświęcone zdrowiu i zachowaniom prozdrowotnym młodych ludzi.
„Młodzi ludzie nie tylko mają prawo, ale powinni partycypować w różnych sferach naszego życia, a my w Polsce powinniśmy się bardziej otworzyć na waszą inteligencję, pasję, waszą inwencję, zaradność, wrażliwość, a także determinację. Jestem też przekonana o tym, że powinniśmy się bardziej wsłuchiwać w wasz głos, bo macie nam dużo do powiedzenia” – mówiła Agata Kornhauser-Duda do młodzieży podczas otwarcia debaty. Jak oceniła, młodzi ludzie powinni być w Polsce włączani w „różne mądre i ciekawe inicjatywy” i mieć poczucie, że są przez dorosłych traktowani poważnie.
Prezydentowa podkreśliła, że do zainicjowania cyklu debat z młodzieżą zainspirował ja dyrektor IMiD dr Tomasz Maciejewski, który przedstawił jej raport z najnowszej edycji międzynarodowego badania HBSC dotyczącego zdrowia, warunków życia, prozdrowotnych oraz ryzykownych zachowań młodych ludzi z 42 krajów Europy i Ameryki Północnej.
Według niej niektóre dane z tej publikacji są niepokojące, a nawet alarmujące. „Coraz częściej młodzież sięga po alkohol, narkotyki i papierosy. Bardzo źle wygląda sytuacja dotycząca samooceny młodych ludzi na temat ich wyglądu, i tutaj zajmujemy niechlubne pierwsze miejsce” – mówiła Kornhauser-Duda. Jej zdaniem problemem jest również to, że coraz więcej młodych Polaków ma trudności z rozmawianiem o ważnych sprawach ze swoimi rodzicami, i że spędza z nimi coraz mniej czasu.
„Żyjemy w dobie intensywnie rozwijających się mediów społecznościowych i często zapominamy, jak ważna jest bezpośrednia komunikacja, ale wierzę w to, że takie spotkania będą stanowiły dobrą przestrzeń do dialogu, wzajemnego zrozumienia, a także do tworzenia postaw obywatelskich” – mówiła pierwsza dama.
Dane z ostatniej wersji raportu HBSC (zbierane w latach 2013-2014) dotyczą nastolatków w wieku 11, 13 i 15 lat – przypomniała dr hab. Joanna Mazur z IMiD, koordynująca badania HBSC w Polsce. Według niej pozycja Polski na tle 42 innych krajów uwzględnionych w raporcie nie jest najlepsza, gdyż niezależnie od badanych obszarów zawsze zajmowaliśmy miejsce w trzeciej dziesiątce.
Zdaniem dr Mazur niepokojący jest fakt, że rośnie odsetek młodych ludzi, którzy nie mieszkają z obojgiem rodziców – obecnie wynosi on 21 proc. Tymczasem niepełna struktura rodziny ma wpływ na samopoczucie nastolatków, tłumaczyła specjalistka. Jedynie 24 proc. młodzieży spełnia rekomendacje ekspertów dotyczące aktywności fizycznej, która powinna wynosić 60 minut dziennie. Choć nasza pozycja poprawiła się w latach 2010-2014 – to i tak pozostajemy w tyle za innymi krajami, mówiła dr Mazur. Znacznie wolniej niż w innych krajach uczestniczących w badaniu poprawiają się też w Polsce wskaźniki dotyczące zachowań ryzykownych młodzieży. Aż 15 proc. polskich 15-latków pali tytoń w każdym tygodniu, 26 proc. upiło się więcej niż raz w życiu, a 24 proc. paliło marihuanę. Polska zajęła pierwsze miejsce pod względem odsetka młodych ludzi niezadowolonych ze swojego wyglądu.
Podczas warsztatów, które poprzedziły debatę, uczniowie szkół z różnych rejonów Polski próbowali podpowiadać ekspertom, co można zrobić, aby profilaktyka zdrowotna wśród młodzieży przynosiła lepsze efekty. Każda z pięciu grup uczniów, pod opieką ambasadorów, w których rolę wcieliły się gwiazdy, takie jak Karol Okrasa, Tomasz Majewski, Ilona Felicjańska, Monika Kuszyńska oraz Antoni Smykiewicz, próbowała odpowiedzieć na jedno pytanie: „Dlaczego nie jemy zdrowo?”, „Dlaczego za mało się ruszamy?”, „Dlaczego młodzież sięga po papierosy, alkohol czy narkotyki?”, „Dlaczego nie akceptujemy siebie i swojego wyglądu?”, „Dlaczego tak mało czasu spędzamy z rodziną?”.
Wnioski z warsztatów były prezentowane przez młodzież podczas debaty i komentowane przez specjalistów z różnych dziedzin medycyny. Młodzi ludzie zwracali uwagę m.in. na zbyt dużą łatwy dostęp do papierosów i alkoholu; podkreślali też, że konieczne jest przede wszystkim identyfikowanie przyczyn, dla których młodzież po nie sięga – oraz ich likwidowanie. Przekonywali, że po pomoc w rozwiązywaniu swoich problemów młodzi ludzie powinni częściej zwracać się do rodziców i nauczycieli, prosić ich o wsparcie.
Dużo czasu poświęcono rozważaniom na temat małej aktywności fizycznej polskiej młodzieży. Uczniowie podkreślali, że lekcje w-f powinny być bardziej urozmaicone, że przyczyną zwalniania się z zajęć fizycznych jest strach przed złą oceną, a także brak akceptacji siebie, co nie sprzyja dbaniu o własne ciało i dobrą formę.
Dr Tomasz Maciejewski, dyrektor IMiD, wyraził nadzieję, że dzięki wsłuchiwaniu się w głos młodych ludzi, korzystaniu z ich energii i kreatywności eksperci będą mogli tworzyć lepsze programy zdrowotne skierowane do młodzieży.
Agata Kornhauser-Duda zapowiedziała, że kolejne warsztaty dla młodzieży w Pałacu Prezydenckim będą dotyczyły czytelnictwa, w którego promocję jest bardzo zaangażowana. (PAP)
jjj/ zan/