Sekretarz stanu USA John Kerry powiedział w sobotę po rozmowach z przedstawicielami państw Rady Współpracy Zatoki Perskiej (GCC), iż jest przekonany, że rozmowy pokojowe w sprawie wojny domowej w Syrii wkrótce dojdą do skutku.
„Jesteśmy przekonani, że przy dobrej inicjatywie w najbliższych dniach te rozmowy będą mogły się rozpocząć oraz że specjalny wysłannik ONZ Staffan De Mistura zbierze uczestników (…) na rozmowy zbliżeniowe”, które będą pierwszym etap spotkań w ramach rozmów pokojowych w Genewie – powiedział szef amerykańskiej dyplomacji na konferencji prasowej w Rijadzie.
Jak dodał Kerry, ustalono, że bezpośrednio po pierwszej rundzie rozmów zwołane zostanie spotkanie Międzynarodowej Grupy Wsparcia dla Syrii.
Rozmowy genewskie początkowo miały rozpocząć się 25 stycznia, ale w ostatnich dniach dyplomaci sygnalizowali, że możliwe jest opóźnienie. Rosyjski wiceminister spraw zagranicznych Giennadij Gatiłow w piątek jako możliwy termin rozpoczęcia negocjacji wskazał 27-28 stycznia; jako powód opóźnienia podał m.in. spory dotyczące składu opozycyjnej delegacji.
Jak zauważa Reuters, cały proces może się opóźnić także ze względu na żądanie opozycji, by w geście dobrej woli przed rozpoczęciem rozmów Rosja wstrzymała naloty w Syrii na obszary zamieszkane przez cywilów, a siły syryjskiego reżimu przerwały prowadzone oblężenia.
Również w sobotę syryjskie zbrojne ugrupowania opozycyjne oświadczyły, że winą za możliwe fiasko rozmów pokojowych w każdym przypadku obarczą rząd w Damaszku i Rosję.
„Uważamy, że reżim (syryjskiego prezydenta Baszara) el-Asada i jego rosyjski sojusznik ponoszą odpowiedzialność za jakiekolwiek niepowodzenie procesu politycznego ze względu na popełniane przez nich zbrodnie wojenne” – głosi wspólne oświadczenie opozycyjnych frakcji.
Krytykują Rosję za „ingerowanie w sprawy delegacji opozycji”, co – jak pisze Reuters – odnosi się do żądań Moskwy, by skład opozycyjnego zespołu negocjacyjnego powiększyć o osoby o poglądach zbliżonych do rosyjskich.
Wśród ugrupowań, które podpisały się pod oświadczeniem, figuruje m.in. wpływowe Dżaisz al-Islam. Członek biura politycznego tej organizacji, Mohamad Alusz, jestem szefem komitetu negocjacyjnego, wyłonionego w grudniu spośród cywilnych i zbrojnych grup opozycyjnych.
19 grudnia 2015 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła rezolucję w sprawie mapy drogowej dla procesu pokojowego w Syrii. Przewiduje ona m.in. utworzenie rządu przejściowego oraz przeprowadzenie wolnych wyborów i opracowanie nowej konstytucji w ciągu 18 miesięcy. W negocjacjach mają uczestniczyć przedstawiciele syryjskiego rządu i opozycji.
Rezolucja ani słowem nie wspomina o przyszłości Asada. Kwestia ta jest głównym punktem spornym między stronami konfliktu. Zachód oraz kraje Zatoki Perskiej domagają się odejścia dyktatora, ale Rosja i Iran go wspierają.
Szacuje się, że trwająca od marca 2011 roku wojna w Syrii spowodowała ponad 250 tys. ofiar śmiertelnych, przesiedlenia milionów ludzi i umożliwiła rozwój dzihadystycznej organizacji Państwo Islamskie. (PAP)