95-letni Karol Tendera to były więzień niemieckiego obozu Auschwitz i uczestnik obozowej konspiracji.
Jak zaznaczył podczas poniedziałkowej uroczystości wiceszef MSZ Jan Dziedziczak, odpowiedzialny m.in. za dyplomację publiczną, bezpośrednim impulsem do przyznania odznaczenia Tenderze jest proces wytoczony przez niego niemieckiej telewizji ZDF za użycie sformułowania „polski obóz koncentracyjny”.
Dziedziczak podkreślał, że polityka historyczna i dbanie o dobre imię Polski stały się dla polskiej dyplomacji priorytetem.
„Panie Karolu, powiedział pan kiedyś, że +polski rząd na takie stwierdzenia (jak „polskie obozy zagłady” – PAP) słabo reaguje, więc musimy działać my, ostatni świadkowie tragedii+. Panie Karolu, szanowni goście, chciałbym poinformować, że obecnie celem nadrzędnym polskiego rządu jest skuteczne przekazywanie rzetelnych informacji o polskiej historii. Dyplomacja publiczna realizowana przez rząd PiS jako priorytet stawia politykę historyczną. (…) Dziś polska dyplomacja stawia sobie za cel dbać o dobre imię Polski i jej nieskazitelny wizerunek” – mówił wiceminister.
Po odebraniu odznaki Tendera powiedział m.in., że – jako były więzień Auschwitz działający w obozowej konspiracji – czuje się „zbezczeszczony” przekazami sugerującymi, że Polacy w obozach „współdziałali z Hitlerem”.
Wyrażał jednocześnie satysfakcję z tego, że nowy rząd popiera podjęte przez niego działania. „Tusk, były premier, rząd, powiem kolokwialnie, olał tę sprawę” – powiedział Tendera.
W procesie sądowym przeciwko ZDF Tenderę reprezentuje Stowarzyszenie Patria Nostra mec. Lecha Obary, które prowadzi także dwie inne sprawy dotyczące stosowania przez niemieckie media zwrotu „polskie obozy zagłady”. Jak mówił w poniedziałek Obara, najważniejszym celem wszystkich trzech procesów jest to, żeby niemieckie koncerny medialne „w przyszłości nie używały tego typu określeń, a więc zakazanie tego rodzaju określeń”, tak aby „każde pojawienie się tego określenia powodowało prawo nasze do domagania się kary grzywny wyegzekwowanej przez komornika”.
Odnosząc się do przyznania odznaczenia swojemu klientowi, Obara dodał, że dzięki tej decyzji „dowiedzieliśmy się, że nie jest to nasza prywatna sprawa, że dzisiaj działamy w ramach polityki historycznej, która dostrzega również wytaczanie procesu, jako jeden z oręży walki o prawo do prawdy historycznej, do zachowania godności narodowej i tożsamości narodowej przez każdego obywatela Polski”.
Tendera domagał się przeprosin za to, że 15 lipca 2013 r. na portalu zdf.de w informacji o planowanej emisji programu dokumentalnego „Verschollene Filmschatze. 1945. Die Befreiung der Konzentrationslager”, posłużono się określeniem „polskie obozy zagłady Majdanek i Auschwitz”. Chciał także sądowego zakazu posługiwania się tego typu określeniami. Po interwencji dyplomatycznej opis zmieniono.
W ocenie byłego więźnia publikacja naruszyła jego poczucie przynależności narodowej i godność narodową, które winny być chronione przez prawo na zasadzie przewidzianej dla dóbr osobistych. Pełnomocnicy pozwanej ZDF wnosili o oddalenie pozwu.
Pod koniec kwietnia krakowski sąd okręgowy oddalił powództwo Tendery, uznając, że jego dobra zostały naruszone, ale został skutecznie przeproszony.
Tendera od wielu lat podejmuje działania w celu zachowania w świadomości społecznej pamięci o ofiarach zbrodni popełnionych przez Niemców w okresie II Wojny Światowej. Jest m.in. autorem książki „Polacy i Żydzi w KL Auschwitz 1940-1945”; współpracuje także z Fundacją Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
Minister spraw zagranicznych przyznaje odznaki honorowe Bene Merito osobom, które wyróżniły się działaniami na rzecz wzmocnienia pozycji Polski na arenie międzynarodowej. Odznaczenie zostało ustanowione w 2009 roku. (PAP)
msom/ mok/ abr/