Specjalny sprawozdawca ONZ ds. tortur Juan Mendez wyraził w środę zaniepokojenie wezwaniami niektórych republikańskich kandydatów w wyścigu do Białego Domu do autoryzowania waterboardingu podczas przesłuchiwania podejrzanych.
Mendez podkreślił na konferencji prasowej w Genewie, że waterboarding jest nielegalny zarówno w świetle prawa Stanów Zjednoczonych, jak i prawa międzynarodowego.
Reuters odnotowuje, że Donald Trump, ubiegający się o nominację Republikanów w prawyborach, w piątek złagodził nieco swe stanowisko w kwestii tortur, mówiąc, że jako prezydent nie nakazałby siłom zbrojnym USA łamania prawa międzynarodowego w zakresie traktowania podejrzanych o terroryzm. Dzień wcześniej Trump sygnalizował, że mógłby zlecić wojsku łamanie prawa międzynarodowego w zakresie taktyki przesłuchań, w tym stosowanie waterboardingu.
Rywal Trumpa, obecnie nr 2 w republikańskich prawyborach Ted Cruz, senator z Teksasu, powiedział w zeszłym miesiącu, że dopuściłby jedynie ograniczone stosowanie waterboardingu. Oświadczył, że nie sądzi, by waterboarding podpadał pod międzynarodową definicję tortur.
„Kandydaci w Stanach Zjednoczonych ponownie dyskutują o tym, czy waterboarding jest torturą, czy nie i faktycznie obiecywali przywrócić (tę praktykę), a nawet wprowadzić jeszcze ostrzejsze techniki (przesłuchań)” – powiedział Mendez.
Zastrzegając, że wypowiada się raczej jako obywatel USA niż sprawozdawca ONZ, Mendez wyraził opinię iż „tego rodzaju retoryka bardzo poważnie szkodzi pozycji Stanów Zjednoczonych uważanych za państwo prawa i przykład dla innych państw w walce z przestępczością i terroryzmem ściśle w ramach rządów prawa”.
Amerykanie stosowali waterboarding w okresie konfliktów w Iraku i Afganistanie. Prezydent Barack Obama zakazał tej praktyki zaraz po objęciu urzędu w 2009 roku.
Mendez wskazał, że już administracja Busha uznała w pewnym momencie, iż waterboarding jest nielegalny. Podkreślił, że ta praktyka jest nie tylko niemoralna, ale także nielegalna zarówno w świetle prawa międzynarodowego, jak i prawa Stanów Zjednoczonych, czy prawa wojskowego.
Senat USA opublikował w grudniu 2014 r. streszczenie swego raportu, w którym ocenia, że program przesłuchań, jaki CIA prowadziła w walce z terroryzmem, był nie tylko niezwykle brutalny, ale też nieskuteczny, a torturowanie, w tym waterboarding, wykraczało daleko poza granice prawa.(PAP)