Putin mówił o tym, odpowiadając na pytania obywateli podczas dorocznej, 14. już telekonferencji z obywatelami. Odnosząc się do sytuacji na wschodzie Ukrainy poinformował, że Rosja popiera zwiększenie liczebności w tym regionie misji Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE).
Zaapelował do USA, by wyrzekły się imperialnych ambicji i działań z pozycji siły wobec Rosji. „Jeśli (Amerykanie) nadal będą wychodzić z niesłusznie przyjętego założenia o swej wyjątkowości, będą też domagać się szczególnego statusu i szczególnych uprawnień dla siebie” – powiedział. Jego zdaniem politycy USA muszą „zmierzyć się z istotą problemu i zamiast stosowania dyktatu i siły w stosunkach z partnerami, powinni raczej podchodzić do nich z szacunkiem”.
Przy tym rosyjski prezydent z uznaniem wypowiedział się o współpracy z USA w niektórych sferach. Jako przykład wymienił m.in. współpracę w zwalczaniu terroryzmu, wspólne wysiłki na rzecz uregulowania konfliktu w Syrii, stosunek obu krajów do problemu nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia i broni chemicznej.
Jednocześnie Putin zasugerował, że za „Panama Papers” stoją przedstawiciele Waszyngtonu. „Kto zajmuje się tymi prowokacjami: wiemy, że są tam pracownicy oficjalnych amerykańskich instytucji” – oświadczył. Dodał, że niemiecki dziennik „Sueddeutsche Zeitung”, który opublikował ustalenia dziennikarskiego śledztwa, „wchodzi w skład holdingu medialnego, a holding ten należy do amerykańskiej korporacji finansowej Goldman Sachs”. „Zewsząd wystają uszy zleceniodawców” – powiedział Putin. Dodał, że „im bliżej do wyborów” parlamentarnych w Rosji we wrześniu, „tym więcej będzie takich +wrzutek+”.
Władzom Ukrainy Putin zarzucił, że to z ich winy nie są realizowane porozumienia mińskie; Rosja – oświadczył – wykonała wszystko, co miała wykonać. Odnosząc się do uregulowania konfliktu w Donbasie, powiedział: „Jeśli nasi partnerzy w Europie i USA mimo wszystko chcą, byśmy (…) osiągnęli potrzebne rezultaty, trzeba pracować ze swoimi partnerami w Kijowie”. Według jego słów prezydent Ukrainy, premier i cała opozycja są „tak czy inaczej związani z krajami zachodnimi”. „A więc wywrzyjcie na nich wpływ” – zaapelował do Zachodu.
Wskazał także, iż zakłada, że „nie będzie żadnych aktywnych działań bojowych” na wschodzie Ukrainy. Jak wyjaśnił, omawiał ostatnio propozycję prezydenta Ukrainy Petra Poroszenki, by na linii rozgraniczenia znajdowali się uzbrojeni przedstawiciele OBWE. „My to popieramy, teraz musimy pracować z zachodnimi partnerami, by OBWE podjęła taką decyzję, znacząco zwiększyła liczbę swoich pracowników i jeśli trzeba, zapisała w ich mandacie, że mogą nosić ostrą broń” – powiedział Putin.
Wyraził ocenę, że Zachód nie zdecyduje się w najbliższym czasie na zniesienie sankcji wobec Rosji. W tej sytuacji, jak dodał, Moskwa nadal utrzymywać będzie embargo na żywność z krajów zachodnich. Putin podkreślił, że Rosja świadomie zdecydowała się na taki krok, również w celu wsparcia własnego rolnictwa i zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego. Przekonywał obywateli, zaniepokojonych wzrostem cen, że jest to zjawisko tymczasowe i że sytuacja ustabilizuje się po nasyceniu rynku krajową żywnością.
„Nie myślę, by nasi partnerzy w najbliższym czasie zdecydowali się na cofnięcie restrykcji i ograniczeń wobec naszego kraju” – mówił Putin. Dodał: „Jeśli oni mimo wszystko dojdą do wniosku, że w ich własnym interesie jest podjęcie kroków w celu cofnięcia tych ograniczeń, to oczywiście postawią nas w trudnej sytuacji, bo zgodnie z regułami WTO my nie będziemy chronieni, jeśli będziemy utrzymywać nasze kontrsankcje”.
Większą część konferencji zajęły tematy ekonomiczne i socjalne; tak jak w poprzednich latach obywatele prosili prezydenta o rozwiązanie palących problemów i przywołanie do porządku nieodpowiedzialnych urzędników. Putin przekonywał, że choć sytuacja w gospodarce się nie poprawiła, to są pozytywne trendy i rząd spodziewa się w następnym roku niewielkiego wzrostu PKB. Ocenił, że przy obecnym tempie wydatkowania środków z rządowego Funduszu Rezerwowego i Funduszu Dobrobytu Narodowego wystarczy tych rezerw na cztery lata. Wyjaśnił, że razem stanowią one równowartość 10,5 proc. PKB.
Putin wypowiedział się na temat dwóch postaci publicznych w Rosji: byłego ministra finansów Aleksieja Kudrina i przywódcy Czeczenii Ramzana Kadyrowa. Zapewnił o przydatności Kudrina jako eksperta i wyjaśnił, że może on wziąć udział w opracowaniu strategii rozwoju Rosji na lata po 2018 roku, a więc po kolejnych wyborach prezydenckich. Pytany, czy będzie startował w wyborach, Putin odpowiedział, że jest zbyt wcześnie na tę deklarację.
W wypowiedzi o Kadyrowie zabrzmiała krytyka wobec jego ataków na przedstawicieli opozycji pozaparlamentarnej. Putin powiedział, że przywódcy regionów powinni rozumieć, iż „formułowanie ich stosunku wobec tych czy innych oponentów w sposób skrajny” szkodzi stabilności kraju. Podkreślił jednak przy tym, że Kadyrow zaczynał swoją działalność od walki przeciwko Rosji z bronią w ręku.
Odpowiadając na pytanie dotyczące życia osobistego, Putin zaznaczył, że „wprawdzie rzadko, ale widuje się” z byłą żoną, Ludmiłą. Dodał, że być może będzie kiedyś w stanie zaspokoić ciekawość dotyczącą jego spraw prywatnych.
Z Moskwy Anna Wróbel (PAP)