Od czwartku – przez dwa dni – w Warszawie obradowało Zgromadzenie Ogólne Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa. Na zakończenie swych obrad zgromadzenie przyjęło Deklarację Warszawską ENCJ.
„W odniesieniu do rozwoju sytuacji w Polsce, ENCJ podkreśla znaczenie konieczności poszanowania przez władzę wykonawczą niezależności sądownictwa, jak również podejmowania reform wymiaru sprawiedliwości jedynie po uprzedniej rzetelnej konsultacji z Radą Sądownictwa i samymi sędziami” – głosi jeden z punktów tej deklaracji.
Zaznaczono w niej także, że członkowie rad sądownictwa wywodzący się spoza sądownictwa i niebędący jego przedstawicielami „powinni spełniać te same standardy uczciwości, niezależności i bezstronności jak sędziowie, ale zarazem nie powinni to być politycy, w tym minister sprawiedliwości”.
W deklaracji znalazło się też odniesienie do sytuacji w Turcji – napisano, że ENCJ „jest coraz bardziej zaniepokojona podejściem rządu Turcji do kwestii przenoszenia, zawieszania, usuwania i prowadzenia postępowań wobec sędziów”. W deklaracji wezwano turecką władzę wykonawczą i radę sądowniczą, by „w pełni uwzględniały zasadę, że sędziowie są nieusuwalni”.
„ENCJ będzie nadal monitorować rozwój sytuacji w Polsce i Turcji, aby zapewnić przestrzeganie podstawowych zasad leżących u podstaw niezależności sądownictwa” – dodano w deklaracji.
Ustępujący przewodniczący ENCJ Geoffrey Vos powiedział dziennikarzom, że ENCJ rozmawiała z przedstawicielami polskiej Krajowej Rady Sądownictwa o tym, co dzieje się aktualnie w Polsce, o planowanych reformach wymiaru sprawiedliwości. „Rozmawialiśmy o tym w sensie poszanowania zasady niezależności sądownictwa; bardzo nam zależy na utrzymaniu praworządności i jej ochronie” – dodał.
„Uznaliśmy, że w kontekście projektowanych w Polsce zmian w prawie warto podkreślić znaczenie przeprowadzenia rzetelnych konsultacji z wymiarem sprawiedliwości przed wprowadzeniem jakichkolwiek reform” – wskazał Vos.
Podczas obrad wybrano nową przewodniczącą ENCJ Nurię Diaz Abad. „ENCJ skupia się na niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądownictwa, przyglądamy się państwom, które w zakresie tej niezawisłości i niezależności mogą mieć jakieś problemy” – powiedziała nowa przewodnicząca.
Europejska Sieć Rad Sądownictwa powstała w 2004 r. w Rzymie. Zrzesza rady sądownictwa oraz niezależne od władzy wykonawczej i ustawodawczej instytucje działające na rzecz niezależności sądów oraz niezawisłości sędziów w krajach UE. Przedstawiciele takich instytucji z krajów ubiegających się o członkostwo w UE mają status obserwatorów.
Głównymi celami ENCJ są: współpraca rad sądownictwa oraz sędziów z państw członkowskich UE i państw starających się o akcesję do Unii, wymiana doświadczeń dotyczących organizacji sądownictwa oraz funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości oraz przekazywanie specjalistycznej wiedzy, doświadczeń i propozycji m.in. instytucjom UE.
Zadaniem ENCJ jest także „wspieranie niezależnego sądownictwa oraz upowszechnianie dobrych praktyk w celu zapewnienia sprawnego i szybkiego działania wymiaru sprawiedliwości oraz promowanie działalności rad sądownictwa jako gwarantów niezależności wymiaru sprawiedliwości”.
Polska Krajowa Rada Sądownictwa jest członkiem założycielem ENCJ. Wchodzi także w skład Komitetu Sterującego zarządzającego ENCJ między posiedzeniami Zgromadzenia Ogólnego. Członkowie KRS kilkakrotnie byli wybierani do organów zarządzających Sieci: w latach 2008-2010 sędzia Sądu Najwyższego Teresa Flemming-Kulesza wchodziła w skład trzyosobowej Rady Wykonawczej, a od 2012 roku sędzia SN Katarzyna Gonera reprezentuje KRS w Komitecie Sterującym i od 2014 roku zasiada w Radzie Wykonawczej, której skład został poszerzony do siedmiu osób.
Zgromadzenie Ogólne ENCJ obradowało w naszym kraju po raz drugi. Wcześniej odbyło się ono w Polsce przed 10 laty. W tegorocznym zgromadzeniu wzięło udział ponad stu reprezentantów rad sądownictwa z ponad 30 krajów europejskich oraz przedstawiciele instytucji unijnych, świata akademickiego i organizacji prawniczych z całej Europy. (PAP)
mja/ itm/