Na kopcu przy ulicy Bartyckiej zgromadzili się w poniedziałkowy wieczór warszawiacy, a także przedstawiciele władz państwowych i kombatanci. Odegrano Marsz Mokotowa i Mazurek Dąbrowskiego.
Obecni byli m.in. wicepremier i minister rozwoju Mateusz Morawiecki, wiceminister spraw zagranicznych Jan Dziedziczak, prezes IPN Jarosław Szarek i przedstawiciele władz samorządowych.
Zastępca prezydenta m.st. Warszawy Jacek Wojciechowicz podkreślił, że powstańcy „byli, są i będą bohaterami”. „W tym dniu chciałbym być szczególnie z jednym z nich, z ich dowódcą gen. Ściborem-Rylskim, lat 99, żołnierzem kampanii wrześniowej, uczestnikiem ruchu oporu i powstańcem warszawskim” – mówił.
Jak ocenił, gen. Zbigniew Ścibor-Rylski jest „człowiekiem, który dziś – schorowany – musi stawić czoła być może w swojej ostatniej bitwie, ohydnym pomówieniom i insynuacjom”. „Panie generale, ma pan wielki szacunek milionów Polek i Polaków. Składam hołd wielkiemu pańskiemu bohaterstwu i nic, ani nikt nie zmieni tego, że dla nas zawsze będzie pan bohaterem” – dodał Wojciechowicz.
Powstaniec Eugeniusz Tyrajski podkreślił, że Kopiec Powstania Warszawskiego został usypany z gruzów miasta. „Ale w tych gruzach były szczątki ludzkie. Mój wuj, walczący w batalionie +Krybar+ na Powiślu był ciężko ranny i znalazł się w szpitalu, na Wareckiej” – opowiadał. „Ten dom zawaliła w czasie bomba, zasypując rannych powstańców. Na przełomie lat 40. i 50. zaczęto usypywać ten kopiec. Złożono tu zgliszcza, szczątki ludzkie, w tym mojego wuja” – dodał.
„Ten ogromny kopiec jest grobem wielu nieznanych mieszkańców Warszawy” – zaakcentował Tyrajski.
„Ogień pamięci”, od którego na szczycie kopca zapalono ognisko, z Grobu Nieznanego Żołnierza przyniosła sztafeta pokoleń złożona z kombatantów, żołnierzy, harcerzy i stołecznych strażników miejskich. Ogień – tradycyjnie zapalany w tym miejscu 1 sierpnia – będzie płonął przez 63 dni – tyle, ile trwały powstańcze walki.
Oficjalne uroczystości na kopcu zakończył pokaz impresji filmowych złożonych z powstańczych kronik.
Kopiec został usypany z gruzów zniszczonej w 1944 r. Warszawy. Uporządkowano go z okazji 60. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego w 2004 r. Na kopcu stoi kilkumetrowej wielkości znak Polski Walczącej z datą: 1944.
Powstanie warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. 1 sierpnia 1944 r. do walki w stolicy przystąpiło ok. 40-50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wyniosły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono z miasta, niemal całkowicie zburzonego i spalonego po upadku powstania. (PAP)
pj/ agz/