Bitwa rozpoczęła się 1 lipca 1916 roku na 24-kilometrowym odcinku frontu w pobliżu rzeki Sommy w Pikardii w północnej Francji, gdzie brytyjskie i francuskie siły liczyły na pokonanie oddziałów niemieckich. Już pierwszego dnia bitwy zginęło 20 tysięcy Brytyjczyków. Bitwa, zakończona w listopadzie 1916 roku, kosztowała życie ponad 400 tys. Brytyjczyków, 200 tys. Francuzów i ponad 400 tys. Niemców, przy czym alianci zdołali przesunąć linię frontu tylko o 12 kilometrów.
U stóp monumentu upamiętniającego bitwę w miejscowości Thiepval we Francji odbyła się ceremonia z udziałem prezydenta Francji Francois Hollande’a, brytyjskiego premiera Davida Camerona i członków brytyjskiej rodziny panującej z następcą tronu księciem Karolem na czele. W sumie w uroczystości, której celem było podkreślenie sojuszniczych więzi między Wielką Brytanią a Francją, uczestniczyło 10 tys. gości, w tym 600 dzieci z obu krajów; defilowała brytyjska kawaleria królewska.
Uroczystość stała się też okazją do rozmów Hollande’a z Cameronem m.in. na temat wyników brytyjskiego referendum o Brexicie. „Bycie w Unii Europejskiej ma zalety. Sądzę, żeby Brytyjczycy zaczynają zdawać sobie z tego sprawę – powiedział Hollande dziennikarzom. – Ale decyzja została podjęta (…) trzeba z tego wyciągnąć konsekwencje”.
W czwartek w wieczornym czuwaniu pod monumentem w Thiepval wziął udział książę William, który złożył hołd poległym w bitwie. „Straciliśmy kwiat pokolenia. Pod wieloma względami 1 lipca 1916 roku był najsmutniejszym dniem w całej długiej historii naszego narodu” – powiedział książę.
Wiele wydarzeń odbyło się też w Wielkiej Brytanii. W Londynie rocznicę upamiętniono salutem armatnim; w opactwie westminsterskim królowa Elżbieta II uczestniczyła w czuwaniu modlitewnym. Ofiary bitwy uczczono dwiema minutami ciszy dokładnie o godz. 7.28, kiedy to Brytyjczycy 100 lat temu rozpoczęli atak na Niemców.
W trwającej prawie pięć miesięcy bitwie nad Sommą, która stała się symbolem wojny pozycyjnej, wzięło w sumie udział cztery miliony żołnierzy. Po raz pierwszy w historii wojen zostały w niej wykorzystane czołgi. Używano również śmiercionośnych gazów bojowych. (PAP)
kot/ ap/