Oficjalne wyniki wyborów zostały ogłoszone po północy z piątku na sobotę, po zamknięciu wydań większości gazet.
„Kandydat Partii Pracy oparł kampanię na inspirującej historii swojego życia i wyciągnął wnioski z ubiegłorocznej porażki swojego ugrupowania w wyborach parlamentarnych” – napisał w serwisie internetowym magazynu „New Statesman” George Eaton. Dziennikarz pochwalił przebieg kampanii Khana, podkreślając, że skutecznie opowiedział on swoją historię jako mieszkańca Londynu, który zna problemy zwykłych ludzi.
„Jego ulotki umieszczały rozwiązania polityczne w kontekście: +syn kierowcy autobusu, który sprawi, że podróżowanie będzie bardziej dostępne dla wszystkich+, +chłopak z osiedla komunalnego, który rozwiąże kryzys mieszkaniowy+, +brytyjski muzułmanin, który będzie walczył z ekstremistami+. To budziło zaufanie” – ocenił.
Jak podkreślił, nowy burmistrz Londynu postanowił – wbrew zwyczajowej strategii Partii Pracy – ubiegać się o „absolutnie każdy głos”. „W efekcie Khan spędził więcej czasu na sprzyjających Partii Konserwatywnej przedmieściach niż w centrum miasta, gdzie rezydują jego wyborcy” – napisał Eaton, dodając, że Khan szczególnie imponująco wypadał, gdy wielokrotnie nawoływał do wspólnego działania z konserwatywnym rządem przeciw radykalizacji.
Lewicowy publicysta „Guardiana” Owen Jones skupił się na przebiegu kampanii przegranego konserwatysty, Zaca Goldsmitha. „Prowadzenie +kampanii w stylu Zaca+ powinno stać się obrazą, której każdy przyszły polityk będzie chciał uniknąć. Jego próba podzielenia Londynu powinna zhańbić nie tylko jego, ale też kancelarię premiera na Downing Street 10” – ocenił.
„Goldsmith miał wybór: mógł wykorzystać swój wizerunek liberalnego, przyjaznego środowisku konserwatysty, przekraczającego podziały polityczne. Wstępne sondaże pokazywały, że miał szansę; przez jakiś czas nawet prowadził. Zamiast tego wybrał jednak kampanię pełną rasizmu w jednym z najbardziej zróżnicowanych etnicznie miast świata, bezwstydnie wykorzystując antymuzułmańskie stereotypy, aby uzyskać haniebne zwycięstwo” – napisał Jones.
Gazeta opisuje również radość muzułmańskiej społeczności Londynu, która stanowi około 13 proc. ludności miasta. „Ten wybór odzwierciedla wspaniałą różnorodność Londynu. To miasto tolerancji, najlepsze miasto na świecie do bycia muzułmaninem. Okropne, że przez ostatnie osiem lat mieliśmy burmistrza, który nie odzwierciedlał tego świetnego, cudownego charakteru stolicy” – mówiła Aisha, mieszkanka południowego Tooting, dzielnicy, z której wywodzi się Khan. „Miasto pokazało środkowy palec rasistowskiej retoryce Goldsmitha” – oceniła.
Ahmed Versi, dziennikarz miesięcznika „Muslim News”, ocenił w rozmowie z telewizją Sky News, że „gdyby Partia Konserwatywna nie zdecydowała się atakować wiary Khana, rywalizacja między obu kandydatami byłaby silniejsza”, sugerując w ten sposób, że wielu muzułmanów było gotowych poprzeć kandydata torysów.
Z kolei publicysta prawicowego tabloidu „Daily Mail” Andrew Pierce napisał o doniesieniach, że „wielu posłów Partii Konserwatywnej mówiło o braku energii i entuzjazmu w kampanii swojego kandydata”. Gazeta dodała, że agresywne ataki na Khana dotyczące jego religii i profilu społecznego były efektem „źle przemyślanej kampanii, która sprawiła, że konserwatyści stracili Londyn na lata”.
Konserwatywny dziennik „Daily Telegraph” także podkreślał nieodpowiedzialną kampanię Goldsmitha. „Dlaczego kandydatem torysów w Londynie został relatywnie nieistotny i niedoświadczony polityk z końca parlamentarnych ław?” – pytał w swoim tekście komentator gazety James Kirkup.
„Nie byłem zwolennikiem tej kampanii i nie byłem w swojej opinii odosobniony. Znam polityków Partii Konserwatywnej, w tym ministrów, który uważali ją za paskudną, negatywną i szkodliwą dla szerszego wizerunku ugrupowania” – podkreślał dziennikarz. Zwrócił uwagę, że krytyka jest w dużej części skierowana wobec doradzającej Goldsmithowi – i tradycyjnie torysom – firmie Lyntona Crosby’ego, głównego stratega pracującego z premierem Davidem Cameronem.
Publicysta pisze, że odpowiedzialność za decyzje ponosi jednak przede wszystkim sam kandydat. „Istnieje teoria, że skupienie się na atakowaniu Khana było niezbędne, kiedy okazało się, że sam Goldsmith jest niezbyt dobrym kandydatem, a właściwie okropnym, nieprzekonującym, a co gorsza nieoddanym sprawie”. „Można argumentować, że mówienie o +radykalnym Sadiqu+ było typową strategią, która miała odwracać uwagę od słabości samego Goldsmitha” – ocenił.
45-letni Sadiq Khan, wybrany w czwartek na burmistrza Londynu, jest od 2005 roku posłem Partii Pracy z imigranckiej dzielnicy Tooting. Urodzony w rodzinie pakistańskich imigrantów – ojciec był kierowcą autobusu, a matka krawcową – Khan podkreślał w kampanii, że wychował się na osiedlach brytyjskiej stolicy. W latach 1996-2005 był lokalnym radnym.
Khan będzie pierwszym w historii burmistrzem europejskiej stolicy, który jest muzułmaninem. W toku kampanii polityk dostał szerokie poparcie wszystkich społeczności Londynu, jednego z najbardziej różnorodnych etnicznie i religijnie miast Europy. Zdobywając ponad 1,3 mln głosów i pokonując rywala stosunkiem głosów 56,8 proc. do 43,2 proc., Khan uzyskał najwyższy mandat dla pojedynczego polityka w historii Wielkiej Brytanii.
Z Londynu Jakub Krupa (PAP)
jakr/ akl/ mhr/