Spis treści
Skrajne ubóstwo: liczby, które szokują
Dane zawarte w raporcie są wynikiem analizy zmian zachodzących w ciągu ostatniej dekady. Jeszcze w latach 2016-2022 skrajne ubóstwo w Polsce utrzymywało się na relatywnie stabilnym poziomie między 4,2% a 5,2%. Wzrost do 6,6% w 2023 roku oznacza gwałtowną zmianę, której źródeł należy upatrywać w rosnącej inflacji, kryzysach gospodarczych oraz wzrastających kosztach życia. W porównaniu z rokiem 2022 odsetek osób dotkniętych skrajnym ubóstwem wzrósł aż o 2 punkty procentowe, co stanowi znaczące pogorszenie sytuacji społecznej w Polsce.
Ubóstwo wśród dzieci i rodzin wielodzietnych
Najbardziej wrażliwą grupą społeczną w kontekście biedy pozostają dzieci. Z danych wynika, że programy socjalne, takie jak Rodzina 500+, nie wystarczyły, by trwale zmniejszyć skalę ubóstwa w tej grupie. Zjawisko to jest szczególnie widoczne w rodzinach wielodzietnych, gdzie koszty utrzymania przewyższają możliwości finansowe rodziców, mimo dodatkowego wsparcia państwowego.
Co ciekawe, raport wskazuje, że rodziny z trójką lub większą liczbą dzieci radzą sobie lepiej niż te z dwójką dzieci. Wynika to m.in. z dostępności dodatkowych świadczeń dla rodzin wielodzietnych oraz większej determinacji do korzystania z pomocy oferowanej przez organizacje charytatywne. Szlachetna Paczka zwraca uwagę, że rośnie liczba rodzin zgłaszających się po pomoc z powodu trudności w zapewnieniu dzieciom podstawowych potrzeb, takich jak jedzenie, odzież czy środki higieny.
Seniorzy w obliczu biedy
Kolejną grupą szczególnie narażoną na skrajne ubóstwo są seniorzy. Wraz z rosnącymi kosztami leków, energii oraz żywności, wiele osób starszych musi dokonywać dramatycznych wyborów między zakupem leków a pokryciem podstawowych potrzeb bytowych. W 2023 roku Szlachetna Paczka zanotowała wzrost liczby zgłoszeń od samotnych seniorów, których dochody nie pozwalają na godne życie.
Rola Szlachetnej Paczki i inne inicjatywy pomocowe
W odpowiedzi na pogarszającą się sytuację, Szlachetna Paczka w 2023 roku wsparła ponad 17 tysięcy potrzebujących rodzin, co przełożyło się na pomoc dla niemal 47 tysięcy osób. Łączna wartość przekazanej pomocy wyniosła blisko 74 miliony złotych, co jest imponującym wynikiem, ale i sygnałem, że zapotrzebowanie na tego typu wsparcie rośnie. Organizacja podkreśla, że coraz częściej wnioski o pomoc dotyczą nie tylko ubrań czy jedzenia, ale również sprzętu rehabilitacyjnego, opału czy podstawowego wyposażenia domowego.
Działania Szlachetnej Paczki to przykład solidarności społecznej, która odgrywa kluczową rolę w walce z biedą. Jednak, jak podkreślają autorzy raportu, potrzebne są także systemowe rozwiązania, które pozwolą przeciwdziałać ubóstwu w szerszej skali. Wskazuje się tu m.in. na konieczność zwiększenia dostępności taniego mieszkalnictwa, wyrównywania szans edukacyjnych oraz wsparcia dla osób pracujących na najniższych stanowiskach.
Wzrost skrajnego ubóstwa w Polsce w 2023 roku to sygnał alarmowy, który wymaga pilnej reakcji zarówno od władz, jak i społeczeństwa. Choć programy takie jak Rodzina 500+ odegrały istotną rolę w zmniejszaniu biedy w przeszłości, obecna sytuacja pokazuje ich ograniczoną skuteczność w obliczu nowych wyzwań ekonomicznych.
Pomoc organizacji charytatywnych, takich jak Szlachetna Paczka, jest nieoceniona, jednak to nie wystarczy. Systemowe zmiany, w tym walka z inflacją, lepsze wsparcie dla seniorów i rodzin wielodzietnych, a także inwestycje w edukację i rynek pracy, są kluczowe dla zmniejszenia skali ubóstwa w Polsce. Bez wspólnego działania trudno będzie zahamować niepokojące tendencje, które z roku na rok dotykają coraz większą liczbę Polaków.
