Składając komuś życzenia z okazji urodzin, imienin lub rocznicy ślubu warto posłużyć się odpowiednią formą: jubilat lub solenizant. Problem polega jednak na tym, że wiele osób myli te pojęcia i stosuje je nieprawidłowo. Czym różni się solenizant od jubilata? Czy określenia te są uniwersalne?
Spis treści
Solenizant a jubilat
Nim wybierzesz się do bliskiej osoby na ważną uroczystość i złożysz jej życzenia, zastanów się najpierw, czy powinny to być życzenia dla solenizanta, czy też może raczej dla jubilata lub jubilatki. To szczególnie istotne, gdy zamierzasz wypełnić kartkę okolicznościową lub do prezentu dołączyć osobisty bilecik z życzeniami. Choć wszystkiego najlepszego można życzyć nawet bez stosowania wymienionych określeń, to jednak dobrze byłoby orientować się w tej terminologii, by uniknąć jakiejś gafy w towarzystwie.
Kim jest jubilat?
Mianem jubilata lub jubilatki określa się osobę, która obchodzi jakiś jubileusz. Z kolei jubileusz jest to szczególnie ważna rocznica jakiegoś wydarzenia – na przykład dziesięciolecie małżeństwa, dwudziestolecie pracy i tym podobne, okrągłe rocznice. Podsumowując: jeśli ktoś obchodzi trzydzieste urodziny, jubilat to właściwe określenie. Gdyby były to urodziny nieparzyste, miano jubilat nie będzie poprawne.
Kim jest solenizant?
Określenia solenizant i solenizantka są odrobinę bardziej uniwersalne i wieloznaczeniowe niż jubilat i jubilatka. O solenizantach mówi się bowiem niemal przy każdej okazji typu urodziny lub imieniny. Nie ma więc znaczenia, czy są to urodziny dwunaste, dwudzieste siódme, czy sześćdziesiąte ósme – każde z nich będą obchodzone przez solenizanta lub solenizantkę.
Jubilatka a solenizantka – kiedy stosować te określenia?
Przy składaniu życzeń i wypełnianiu kartek okolicznościowych dla kobiet zwykło się stosować jedno z wymienionych określeń: jubilatka lub solenizantka. To ważne, by stosować je w formie żeńskiej, gdyż właśnie w niej funkcjonują w języku już od lat. Wiele osób ma jednak problemy z poprawnym stosowaniem tych określeń – by uniknąć błędu, warto zerknąć na poniższe przykłady:
- Kobieta obchodząca imieniny – będzie solenizantką, a nie jubilatką.
- Kobieta obchodząca urodziny – może być solenizantką, jeśli to urodziny dwudzieste pierwsze, trzydzieste trzecie lub inne nieparzyste. Może być także jubilatką, gdy jest to uroczystość okrągłych urodzin – na przykład czterdziestych lub sześćdziesiątych.
- Kobieta obchodząca dziesięciolecie pracy w firmie będzie obchodziła jubileusz i można będzie określić ją mianem jubilatki.
- Kobieta świętująca jakąkolwiek inną okrągłą rocznicę o dużej randze będzie jubilatką.
Jak widać zasada jest dość prosta – gdy mamy do czynienia z imieninami, mówimy o solenizantce i solenizancie. Gdy mamy do czynienia z okrągłymi rocznicami, mamy do czynienia z jubilatką i jubilatem. Gdy mowa o nieparzystych urodzinach, są one świętowane przez solenizantkę lub solenizanta. Reguły te są dość proste do zapamiętania i stosowania.
Skąd wzięły się określenia: jubilat i solenizant?
W dzisiejszych czasach oba te określenia są stosowane, ale mogą wydawać się niezrozumiałe i nic dziwnego – są to słowa zaczerpnięte z łaciny.
- Solenizant pochodzi od łacińskiego słowa „solennis” które oznacza ważną uroczystość.
- Jubilat, a także słowo jubileusz pochodzi od łacińskiego słowa „iubilum”, co można przetłumaczyć jako radosny krzyk. Łacińskie „iubilare” oznacza z kolei radowanie się. Jubilat jest więc postacią mającą szczególnie podniosły i radosny powód do świętowania.
Choć etymologia obu wyrażeń nie wyjaśnia różnic znaczeniowych w języku polskim, to jednak wieloletnie stosowanie tych określeń ugruntowało takie, a nie inne zasady ich dotyczące. Nawet słowniki językowe i poradnie językowe podkreślają, że określeń tych zazwyczaj nie powinno się stosować wymiennie. Nie należy również ulegać potocznemu błędowi, według którego solenizant obchodzi imieniny, a jubilat urodziny, bo jak widać urodziny również bywają świętowane przez solenizantów.
Czy tylko ludzie mogą obchodzić jubileusze i być solenizantami?
Różne ważne okazje i uroczystości dotyczą nie tylko osób, ale też firm, instytucji i pewnych grup społecznych – świętujemy przecież takie okazje, jak dzień kobiet lub dzień nauczyciela. Czy to również jubileusze?
Solenizantem lub solenizantką może być wyłącznie osoba – nie przedsiębiorstwo lub instytucja. Najczęściej świętuje solenizant imieniny, ale też urodziny nieparzyste i tego rodzaju okazje. Choć niektóre firmy i instytucje również mają w zwyczaju celebrowanie rocznic działalności, to jednak nie można powiedzieć o nich, że są solenizantami – będzie to niepoprawne.
Jubileusz jest z kolei określeniem, które pasuje zarówno do uroczystości osobistych, jak i dotyczących przedsiębiorstw. Osoba indywidualna może obchodzić jubileusz urodzin, okrągłą rocznicę ślubu lub jubileusz zatrudnienia. Firma lub instytucja może również świętować jubileusz swej działalności – na przykład swe dziesięciolecie. Nie jest ona jednak jubilatem – to miano przynależy wyłącznie do osób więc jubilatami mogą być, co najwyżej, osoby tworzące przedsiębiorstwo.