Spis treści
Czym właściwie jest apostazja?
Coraz więcej osób zastanawia się, co to jest apostazja i jak jej dokonać. Najprościej mówiąc, jest to oficjalne odejście z Kościoła katolickiego. Zgodnie z jej definicją, apostata porzuca wiarę chrześcijańską, aby przejść do innej wspólnoty religijnej lub pozostać poza jakąkolwiek wspólnotą religijną. W Polsce zdecydowanie przeważa drugi przypadek, gdy dana osoba postanawia przejść na ateizm.
Jak odejść z Kościoła?
W Kościele zapisana jest każda osoba, która była ochrzczona. I nie jest możliwe, żeby jej nazwisko „samo” wykreśliło się z rejestrów. Dokonać tego można jedynie przez apostazję, a więc spełnienie wszystkich wymogów formalnych. Przede wszystkim należy wiedzieć, że odejść z Kościoła może jedynie osoba pełnoletnia. Dodatkowo wszystkie dokumenty należy złożyć osobiście u proboszcza parafii właściwej dla miejsca zamieszkania (stałego lub tymczasowego). Nie są uznawane dokumenty przesłane pocztą tradycyjną lub elektroniczną. Powód tego jest bardzo prosty – proboszcz będzie starał się zatrzymać Was w Kościele. Choć i tak nastąpił w tym względzie pewien postęp, ponieważ do niedawna apostazji można było dokonać jedynie w parafii, w której było się chrzczonym.
Oczywiście nie musicie, jeśli tylko nie chcecie, wdawać się w dyskusje teologiczne z proboszczem. Jeśli masz pewność co do swojej decyzji, wystarczy, że każde pytanie i kazanie będziesz zbywać lub ucinać. W ten sposób możesz znacząco skrócić cały proces i wyjść z Kościoła po kilkunastu minutach.
Apostazja – potrzebne dokumenty
A więc czego dokładnie będziesz potrzebować? Będzie to kilka dość prostych do uzyskania i wypełnienia dokumentów. Oświadczenie powinno zawierać:
- Dane personalne apostaty,
- Dane dotyczące daty i parafii chrztu (z dołączonym świadectwem chrztu, jeśli miał on miejsce w innej parafii),
- Pisemne uzasadnienie zerwania z Kościołem, napisane w taki sposób, aby nie budziło żadnych wątpliwości co do intencji odstępcy,
Dodatkowo oświadczenie powinno zawierać informację o tym, że odstępuje się z Kościoła w pełni świadomie i dobrowolnie – wiedząc o wszystkich konsekwencjach z tym związanych. No i oczywiście własnoręczny podpis pod dokumentem.
Ważne jest też, że apostata nie dostaje żadnego dokumentu potwierdzającego odejście z Kościoła. Jedyną możliwością otrzymania takiego potwierdzenia jest wystąpienie o wydanie aktu chrztu. Po dokonaniu apostazji powinna być naniesiona na nim notatka o wystąpieniu z Kościoła katolickiego.
Konsekwencje apostazji
Wystąpienie z Kościoła katolickiego niesie ze sobą pewne konsekwencje w postaci kary ekskomuniki. Jednak dla większości osób nie są one problematyczne ani istotne:
- Pozbawienie pogrzebu kościelnego,
- Zakaz wykonywania posług, urzędów i zadań w Kościele,
- Zakaz przyjmowania sakramentów,
- Zakaz ministerialnego udziału w obrzędach (czyli nie możesz być chrzestnym, świadkiem zawarcia małżeństwa czy świadkiem bierzmowania),
- Zakaz przynależności do organizacji kościelnych.
Duchowni zawsze uświadamiają podczas apostazji, że sakrament chrztu świętego odciska niezmywalny ślad na duszy człowieka, w związku z czym droga powrotna do Kościoła zawsze pozostaje otwarta. W tym celu wystarczy złożyć pisemne oświadczenie o chęci powrotu do wspólnoty.
Dlaczego ludzie odchodzą z Kościoła?
Powodów takiego stanu rzeczy jest wiele. Każdy ma swoje indywidualne powody, dla których decyduje się na apostazję. Mogą to być np.:
- Niechęć do podnoszenia statystyk Kościoła dotyczących ilości wiernych (osoby niewierzące, które nie odeszły ze wspólnoty, oficjalne uznawane są za wierzących),
- Spokój sumienia – niektórzy czują potrzebę, aby jasno określić swoją przynależność i poglądy,
- Sprzeciw wobec nadużyć i kontrowersji związanych z Kościołem,
- Zwalczenie nacisków rodziny na ślub kościelny,
- Zmiana religii,
- Pokazanie swojego niezadowolenia wobec działań (lub ich braku) Kościoła,
- Ochrona danych osobowych – dane osób występujących ze wspólnoty są usuwane (poza danymi związanymi z sakramentami),
- Pokazanie, że ateistów w Polsce jest coraz więcej,
- Udowodnienie sobie, że ma się odwagę iść własną ścieżką i żyć zgodnie ze swoimi przekonaniami.
Wierzących jest coraz mniej?
Władze Kościoła w Polsce nie ujawniają ilości dokonanych apostazji. I nic w tym dziwnego, skoro chcą posługiwać się sztucznymi statystykami przynależności do Kościoła. Wielu ateistów nie odchodzi oficjalnie ze wspólnoty, ponieważ zwyczajnie nie chce im się tego załatwiać. Jednak wyniki badania przeprowadzonego przez CBOS pokazują, że w latach 1992-2021 odsetek osób wierzących w Polsce spadł z 94% do 87,4%. Z każdym rokiem przybywa osób decydujących się na apostazję.
Odstąpienie od Kościoła jest indywidualną decyzją każdego człowieka. Nie wszyscy, nawet osoby praktykujące inną religię czy ateiści, decydują się na apostazję. Myśląc o takim rozwiązaniu, zawsze warto dokładnie przyjrzeć się wadom i zaletom, a następnie wybrać najlepszą dla siebie drogę.
