Żyjemy w czasach, gdy chorób cywilizacyjnych jest coraz więcej. Również sytuacja starzejącego się społeczeństwa sprawia, że badania profilaktyczne powinny być wykonywane regularnie. Ich głównym celem jest wczesne wykrycie różnego rodzaju schorzeń. Dzięki temu leczenie ma większą szansę na powodzenie. Regularne badania pozwolą także zapobiec skutkom długotrwałego nieświadomego chorowania. Ich odwrócenie niekiedy jest niemożliwe.
Spis treści
Badania profilaktyczne – dlaczego regularność ma tak duże znaczenie?
Wiele jednostek chorobowych przez długi czas pozostaje niewykrytych. Wystarczy, że nie dają objawów. Czasami też możesz je sobie tłumaczyć jako wynik przejściowego stresu czy też osłabienia wynikającego ze zmiany pory roku. Tymczasem w pewnych sytuacjach choroby mogą atakować Twój organizm nawet wiele miesięcy zanim dadzą objawy na tyle wyraźne, że będziesz w stanie podjąć się leczenia. Nie cofniesz jednak w ten sposób spustoszeń, które już zostały poczynione w Twoim ciele. W pewnych sytuacjach zmniejszyć także szansę na pełne lub częściowe wyzdrowienie.
Dlaczego należy przeprowadzać okresowe badania krwi u ludzi? Przede wszystkim aby wykryć te jednostki chorobowe jak najszybciej. Coroczne podstawowe badania profilaktyczne krwi czy moczu to w rzeczywistości niewielki koszt, ale ogromny zysk dla Twojego zdrowia. Już sama morfologia jest w stanie wykryć, że coś złego zaczyna dziać się w organizmie. Również badanie ogólne moczu ma na tyle szerokie spektrum, że może pokierować co do dalszej diagnostyki.
Profilaktyczne badania krwi i innych próbek – które warto regularnie wykonywać niezależnie od płci?
Morfologia
Morfologia to jedno z najczęściej wykonywanych badań w laboratoriach. Lekarze pierwszego kontaktu zalecają profilaktyczne badania krwi osobom w każdym wieku, w tym również noworodkom, o ile zachodzi podejrzenie co do złego stanu ich zdrowia.
Morfologia pozwala na określenie ogólnej kondycji organizmu. Obejmuje wiele parametrów, które określają ilość elementów morfotycznych, ich obojętność czy też kształt. Morfologia jest w stanie wykryć wiele nieprawidłowości, a także niedobór żelaza, który przejawia się anemią.
Interpretacja wyników odbywa się w oparciu o normy laboratoryjne. Mogą być one różne w zależności od użytego do wykonania badania aparatu. Przy czym bardzo ważne jest, by analiza morfologii odbyła się w oparciu o ewentualne objawy i ogólne samopoczucie pacjenta.
Dużą zaletą tego badania jest fakt, że wymaga użycia niewielkiej ilości krwi. Dlatego też w pewnych sytuacjach wystarczy nakłucie palca i nie jest konieczne pobieranie krwi żylnej. Ma to znaczenie szczególnie w przypadku badania niemowląt.
Do morfologii należy podejść na czczo. Jedynie wtedy uzyskane wyniki będą miarodajne, a badania profilaktyczne pozwolą na prawidłowe określenie stanu zdrowia.
Glukoza
Glukoza to badanie, które przede wszystkim wykonuje się u kobiet w ciąży. Tymczasem przy obecnej ilości zachorowań na cukrzycę typu pierwszego i drugiego, regularne badanie glukozy ma ogromne znaczenie. Przede wszystkim warto też wspomnieć, że o ile krzywą glukozową wykonuje się w określonych przypadkach, ponieważ mocno obciąża trzustkę, o tyle badanie poziomu glukozy nie jest w żaden sposób szkodliwe dla organizmu. Dlatego warto uwzględnić to jako coroczne rutynowe badania.
Badanie glukozy polega na pobraniu krwi żylnej lub z palca. Aby podejść do tego badania należy być na czczo. Nie jest także wskazane zjedzenie zbyt sytej lub tłustej kolacji w wieczór poprzedzający wizytę w punkcie pobrań.
Jeszcze do niedawna badanie to zalecało się przede wszystkim osobom z grupy ryzyka. Dotyczy to osób otyłych, starszych, a także z obciążonym wywiadem. Obecnie jednak warto wykonać badanie glukozy również dzieciom, nastolatkom oraz młodym dorosłym, którzy wykazują objawy hiperglikemii. Należą do nich wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu oraz senność.
Badanie hormonów tarczycy
Brak równowagi hormonalnej może skutkować wieloma negatywnymi zjawiskami. Złe samopoczucie, wahania wagi, a także problemy z cerą i z włosami to tylko niektóre z objawów złej gospodarski hormonalnej. Nie zawsze jednak są od razu widoczne.
Choroby tarczycy również należą do bardzo często występujących schorzeń we współczesnych świecie. Zanim jednak zdecydujesz się na USD tarczycy, warto wykonać badanie jej hormonów. Badania profilaktyczne hormonów tarczycy przeważnie opierają się na określeniu stężenia hormonu TSH. Wykonuje się go w oparciu o próbkę krwi. Co bardzo ważne, badanie pozwala na wykrycie problemów z tarczycą nawet wtedy, gdy nie daje ona jeszcze żadnych objawów.
Badanie ogólne moczu
Badanie ogólne moczu to jedno z częściej zlecanych badań. Chociaż wiąże się z niewielkim kosztem, większość osób nie wykonuje go zbyt często. Tymczasem według zaleceń warto przynajmniej raz w roku oddać próbkę do laboratorium.
Badanie to określa kilka parametrów moczu, w tym jego barwę, pH oraz odczyn. Istotną informacją jest także to, czy próbka nie zawiera śladów białek, glukozy, ciał ketonowych, kryształów, a także innych elementów. Ich występowanie jest zawsze zjawiskiem w jakimś stopniu patologicznym. Oznacza także o rozpoczynającym się lub trwającym stanie chorobowym różnego rodzaju.
Badanie jest nieinwazyjne. Wystarczy pobrać próbkę do specjalnego pojemnika. Przy czym samo należy to wykonać zgodnie z zaleceniami. Od prawidłowości pobrania próbki zależy tak naprawdę wynik uzyskany w laboratorium. Zanieczyszczona próbka nie da prawdziwego obrazu ogólnego stanu organizmu.
Badanie ogólne moczu jest w stanie wykryć choroby nerek lub dróg moczowych. Niekiedy też wykrywa choroby układowe, np. toczeń. Dodatkowo może być sygnałem rozwijającej się cukrzycy.
Lipidogram
Wiele osób obecnie boryka się z nadwagą, otyłością, a także podwyższonym cholesterolem. Dlatego też nie sposób pominąć znaczenia badań, które pozwalają na wczesne wykrycie tych problemów.
Co to jest lipidogram? Jest to badanie, do którego wykonania pobiera się krew żylną. Aby do niego podejść, należy być na czczo przez co najmniej osiem godzin. Wynik tego badania określa profil tłuszczów.. Samo badanie określa stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji cholesterolu LDL oraz HDL oraz triglicerydów.
Przeważnie badanie to zaleca się osobom z grupy ryzyka, czyli właśnie z problemami z wagą. Przy czym obecnie coraz częściej spotyka się osoby szczupłe, w których zła dieta powoduje zwiększony poziom cholesterolu. Dlatego warto wykonywać to kontrolne badanie przynajmniej raz na dwa lata.
Regularne badania profilaktyczne kobiet
Chociaż badania profilaktyczne są coraz częściej zalecane podczas wizyt u lekarza pierwszego kontaktu to nadal część kobiet pomija zalecane dla nich badania związane ze strefą ginekologiczną. Tymczasem regularne badanie się u ginekologa pozwala uniknąć wielu nieprzyjemności, a także groźnych chorób, których wyleczenie niekiedy staje się niemożliwe.
Cytologia
Jednym z najważniejszych badań, jakie powinna regularnie wykonywać każda kobieta, jest cytologia. Nie należy to wprawdzie do najprzyjemniejszych czynności, jednak warto poświęcić chwilę na pobranie próbki. W tym celu należy udać się do ginekologa, który z wykorzystaniem wziernika i specjalnego patyczka pobierze tkanki z szyjki macicy.
Cytologia jest w stanie wykryć stan zapalny stref intymnych, a także nawet wczesne stadia raka szyjki macicy. Dlatego też badanie należy wykonywać regularnie co rok.
Mammografia
Mammografia to kolejne z badań, któremu warto się poddać. Samobadanie piersi zalecane jest kobietom w każdym wieku. Jednak już po 35-tym roku życia należy wykonywać mammografię co 2-3 lata. Wykrywa ona zmiany, jakie mogą zajść w piersiach. Im szybciej będą wykryte zmiany nowotworowe, tym szybciej można podjąć leczenie.
Regularne badania mężczyzn
Wbrew pozorom nie tylko kobiety powinny regularnie wykonywać poszerzoną diagnostykę swojego stanu zdrowia. Również mężczyźni powinni korzystać z badań, które są w stanie wcześnie wykryć możliwe choroby. To takich badań należy określenie stężenia PSA. Podwyższony poziom może wskazywać na rozwijającego się raka prostaty.